قبل از اینکه به سراغ جک پنوماتیک برویم، تعریف دقیق تری از پنوماتیک را مرور میکنیم. در بسیاری از سیستم های صنعتی برای اینکه کار به صورت خطی و پشت سرهم انجام شود، از نوعی محرک پنوماتیک استفاده می شود. در واقع از این نوع محرک ها در صنایع بسیار زیادی استفاده می شود تا بتواند حرکت خروجی مفید را به واسطه منبع قدرت استاتیک ایجاد کند. در واقع این وسیله به صورتی است که انرژی را می گیرد و در نهایت نیز آن را به حرکت تبدیل می کند.
جک پنوماتیک
پنوماتیک یک واژه یونانی به معنی باد است که در صنایع امروزی همان استفاده از هوای فشرده شده برای منتقل کردن انرژی است. در این وسیله هوا به کمک یک کمپرسور فشرده می شوند و درنهایت در سیستم به مصرف می رسد. این وسیله مزایای بسیار زیادی نظیر بازدهی بالا، نگهداری و تعمیر آسان و ... دارد به همین دلیل نیز به صورت گسترده در صنایع مختلف استفاده می شود. کارکرد این نوع جک ها به صورتی است که برای انتقال نیرو از هوای فشرده شده استفاده می کنند و بدین ترتیب به راحتی انواع اجسام سنگین را جابجا و بلند می کنند. به عبارت دیگر می توانیم بگوییم این محصول، انرژی الکتریکی را به مکانیکی تبدیل می کند. جک کامپکت پنوماتیک یکی از پر طرفدارترین عملگرهای پنوماتیکی است. برای مشاهده جک های چنوماتیک پارس خورشید کلیک کنید.
بخشهای مختلف سیستم جک پنوماتیک
این محصول کار خود را با کمک هوای فشرده شده انجام می دهد. دقت داشته باشید تولید هوای فشرده شده در این محصول توسط کمپرسور صورت می گیرد.
توزیع هوای فشرده شده از مهم ترین بخش های جک کامپکت پنوماتیک است. برای توزیع هوای فشرده شده در این محصول باید موارد زیادی نظیر قطر شلنگ های به کار رفته، انتخاب سایز درست برای شیرآلات و ... به درستی انتخاب شوند.
در جک کامپکت پنوماتیک برای کنترل قدرت و سرعت می توان از دو ابزار مختلف استفاده کرد. دقت داشته باشید برای مثال شما می توانید با کم و یا زیاد کردن فشارهوا، قدرت دستگاه را کم و یا زیاد کنید. برای اینکار باید از ریگلاتورهای فشارشکن کمک بگیرید.
یک سیستم جک پنوماتیک به صورت کلی دارای یک ریگاتور اصلی و چند نمونه رگلاتور فرعی است. رگلاتور اصلی باید به همراه واحد مراقبت مورد استفاده قرار گیرد؛ واحد مراقبت رطوبت موجود در هوای فشرده شده را به صورت کامل می گیرد و برای طول عمر بیشتر سیستم به آن روغن اضافه می کند. از دیگر ابزارهایی که می توان برای کنترل قدرت و سرعت استفاده کرد، أنواع فلوکنترل ها هستند.
ویژگیهای مهم جک پنوماتیک که باید بررسی کنیم:
استاندارد سیلندر
مدل استاندارد این نوع سیلندر به صورت رفت و برگشتی است که به دو صورت برقی و دستی تولید می شود. این محصول براساس استانداردهای روز دنیا و به دو شکل 5/2 و5/3 به فروش می رسد.
انواع جک پنوماتیک
جک پنوماتیک تنوع بسیار زیادی دارد که ویژگی های هریک باهم متفاوت می باشد. جک کامپکت پنوماتیک خطی به دو دسته یک طرفه و دوطرفه تقسیم می شود.
عملکرد جک های یک طرفه به صورتی است که کورس حرکت خود را از یک طرف انجام می دهد. در این نوع جک استفاده از هوای فشرده شده تنها در زمان حرکت سیلندر اتفاق می افتد. طول کورس فنر نیز در این نمونه جک محدودیت دارد.
در مقابل این نوع جک ها نمونه های دوطرفه وجود دارند که ساختار بسیار ساده ای دارد؛ این نمونه در حرکت رفت و برگشتی از جک استفاده می کند. غیر از این نوع متداول جک، نمونه های دیگری نظیر جک قلمی، رادلس، فشرده، کتابی و چهارمیل نیز در بازار وجود دارد که کارایی متفاوتی دارد.
جک های یک طرفه یا یک کاره: جکِ پنوماتیک یک طرفه، کورس حرکت خود را از یک جهت انجام می دهد. در واقع هوای فشرده از یک سمت به جک وارد شده و پیستون را به حرکت در می آورد. قطع شدن فشار هوای ورودی و تخلیه شدن هوای درون جک باعث می شود میله پیستون و خود پیستون به شکل اولیه برگردند. بازگشت به حالت اولیه به کمک فنر بازگرداننده انجام می گیرد.
برای بسیاری از افراد سوالاتی درباره کاربرد جکِ پنوماتیک یک طرفه پیش می آید. امروزه از سیلندر پنوماتیک یک طرفه برای تفکیک قطعات از قالب، تولید گیره های پنوماتیکی، پرس کردن و فشرده سازی قطعات استفاده می شود. از این رو جک پنوماتیک در صنایع مختلف کاربرد زیادی دارد.
جک های پنوماتیک یک طرفه با مشخصات ویژه ای از سایر جک ها متمایز می شود.
جک پنوماتیک دوطرفه در رفت و برگشت میله پیستون مشارکت دارد. در واقع میله پیستون در جک پنوماتیک دوطرفه به وسیله هوای فشرده به حالت اولیه بر می گردد و این برگشت توسط فنر انجام نمی شود. در برخی از جک های دوطرفه میله پیستون یا شفت به شکل دوطرفه دیده می شود. در چنین شرایطی، میله پیستون یا شفت از دو سمت جک بیرون آمده و همین موضوع کارکرد دوطرفه جک را موجب می گردد.
در جک های دوطرفه ای که با دو میله پیستون کار می کنند، میزان نیروی فشرده در دو طرف باهم برابر است. در واقع این موضوع به دلیل یکسان بودن سطح دو جانب پیستون است اما در نمونه جک های دوطرفه ای که با یک میله پیستون کار می کنند، نیروی هوای فشرده در دو طرف جک یکسان نیست. در چنین حالتی، بخشی از نیروی هوای فشرده در سمت میله پیستونی از بین می رود. این میله پیستونی در وضعیت اتصال به پیستون باعث شده بخشی از سطح تحت فشار هوای فشرده حذف گردد.
در جک پنوماتیک دوطرفه، هوای فشرده از پورت ورودی جک وارد شده و رفت و برگشت پیستون را موجب می گردد. با عکس شدن جریان هوای شده در جک (بستن شیر)، شرایط تخلیه هوای فشرده از جک فراهم می گردد. هوای فشرده شرایط بازگشت پیستون به حالت اولیه را فراهم می نماید.
جک پنوماتیک دوطرفه برای حرکات و جا به جایی خطی مدنظر قرار می گیرد. در واقع حضور این جک ها باعث کاهش نیروی انسانی در صنایع مختلف می شود. از جک های دوطرفه برای سوراخکاری، برش، پایین آوردن قطعات، پرسکاری و فشرده سازی قطعات استفاده می گردد.
اتواع سیلندر پنوماتیک
برای خرید جک پنوماتیک باید نکات بسیار زیادی را رعایت کنید. تنوع سیلندرهای پنوماتیک بسیار زیاد است و این وسیله در انواع مختلفی نظیر دیافراگمی، بدون میله و ... تولید می شود. لازم است بدانید بهترین نوع سیلندر پنوماتیک، شامل پیستون و میله است که موقعیت بسیار خوبی دارد.
شیر برقی جک پنوماتیک
بعد از خرید جک پنوماتیک باید شیربرقی مناسب برای آن را نیز انتخاب کنید. به صورت کلی برای سیلندرهای دوطرفه از شیربرقی2/5 و 3/5 استفاده می شود. در این محصول اگر بخواهید حرکت رفت و برگشتی داشته باشید باید شیرهای 2/5 استفاده کنید، اگر هم می خواهید جک در وسط توقف داشته باشد، بهترین انتخاب شیربرقی 3/5 است.
طول کورس
طول کورس در این نوع جک در واقع همان دامنه حرکتی آن است که با میلی متر اندازه گیری می شود. دقت داشته باشید طول کورس در این نوع جک ها بین یک تا 2000 میلیمتر نوسان دارد.
مکانسیم عمل جک پنوماتیک
سه موردی که هنگام ارزیابی عملکرد سیلندرهای پنوماتیک باید اندازه گیری شود عبارتند از:
نیروی خروجی را می¬توان از فشار هوا و اندازه سوراخ یک سیلندر پنوماتیک تعیین کرد. قاعده کلی هنگام بررسی نیروی خروجی این است که نیروی تولید شده باید دو برابر بار باشد. سرعت حرکت سیلندر را میتوان با تقسیم جریان هوا بر حسب فوت مکعب استاندارد بر دقیقه بر سطح پیستون تعیین کرد. برای تجزیه و تحلیل سادهتر، به مواردی مانند اندازه پورت، ورودی، اندازه لوله و جریان اگزوز از طریق دریچههای کنترل نگاه کنید.
مصرف سیلندر پنوماتیک دو عامل دارد: حجم هوای جابجا شده توسط پیستون در حین کار و حجم هوای آلودهای که از دریچهها، پورتها، لولهها و حفرهها عبور میکند. اگر سیلندر پنوماتیک انتخابی شما میتواند هوا را حتی در بدترین سناریو تامین کند، عملکرد مطلوب باید تضمینی برای برنامه انتخابی شما باشد.