ضدرویه MEKO

ضد رویه MEKO پرکاربرد در صنعت رنگ

متیل اتیل کتوکسیم یا متیل اتیل کتون اکسیم که اکسیم MEKO  یا 2-butanone oxime نیز نامیده می‌شود، از افزودنی‌های شیمیایی در انواع رنگ‌های روغنی، رنگ‌های آلکیدی، رنگ‌های اپوکسی و غیره است. ضد رویه MEKO از تشکیل پوست استر در هنگام نگهداری و حمل و نقل رنگها جلوگیری می‌کند و در سیلیکون نیز به عنوان سخت‌کننده استفاده می‌شود. در این محتوا به معرفی متیل اتیل کتوکسیم و کاربردهای آن بخصوص به عنوان ضد پوسته در رنگ پرداخته شده است.

متیل اتیل کتوکسیم چیست؟

متیل اتیل کتوکسیم ترکیب آلی با فرمول C2H5C(NOH)CH3 است. این ماده، مایع بی رنگ تا کمی زرد و شفاف با رایحه متمایز است. خواص شیمیایی قابل توجه و خلوص استثنایی این ماده، آن را به یک عنصر ضروری در صنایعی مانند تولید رنگ، چسب و پوشش تبدیل کرده است.

متیل اتیل کتوکسیم به صورت صنعتی از واکنش بوتانون (متیل اتیل کتون) با هیدروکسیل آمین تولید می‌شود. این فرآیند در کارخانه های‌ مواد شیمیایی در مقیاس بزرگ صورت می‌گیرد.

خواص فیزیکی ضد رویه MEKO  شامل چگالی حدود 0.88 گرم بر سانتی متر مکعب، نقطه اشتعال حدود 45 درجه سانتی گراد و دمای جوش حدود 152 درجه سانتی گراد است. متیل اتیل کتوکسیم به آسانی با اسیدها و بازها هیدرولیز می‌شود و هیدروکسیل آمین و 2-بوتانون (موادی که از آنها مشتق می‌شود) تولید می‌کند.

همچنین این محصول به شدت با اکسیدان‌ها و اسیدهای قوی، به ویژه اسید سولفوریک واکنش نشان می‌دهد و محصول انفجاری تولید می‌کند. تجزیه حرارتی متیل اتیل کتوکسیم، هیدروکسیل آمین (در حدود نقطه جوش) و سپس بخارات و گازهای تحریک کننده (اکسیدها) به ویژه نیتروژن را آزاد می‌نماید. این ماده جزو مواد شیمیایی خطرناک طبقه بندی می‌شود.

کاربرد ضد رویه متیل اتیل کتوکسیم در رنگها

متیل اتیل کتوکسیم (MEKO) یک عامل ضد رویه با کارایی بالا می باشد که در رنگ‌ها، جوهرها و پوشش‌های خشک‌کننده هوا استفاده می‌شود. همچنین این ماده برای بهبود ماندگاری چسب ها و درزگیرهای سیلیکونی و عملکرد پوشش های پلی اورتان کاربرد دارد.

در طی فرآیند ذخیره‌سازی رنگ تشکیل‌دهنده فیلم خشک‌کننده اکسیداتیو با هوا، به دلیل اینکه سطح در تماس با هوا است، پس از تبخیر حلال، پلیمریزاسیون اکسیداتیو روی سطح رخ می‌دهد تا ژل تشکیل شود که معمولاً به عنوان پوسته شدن رنگ شناخته می‌شود. این فیلم نامحلول است و قبل از اعمال رنگ باید فیلتر شود.

 برای جلوگیری از وقوع این پدیده، تولید کنندگان معمولا از ضد رویه متیل اتیل کتوکسیم استفاده می کنند. عامل ضد پوست یک عامل کمکی است که از تشکیل لایه ژل روی پوشش به دلیل پلیمریزاسیون اکسیداسیون سطحی در حین نگهداری جلوگیری می‌کند.

در واقع متیل اتیل کتوکسیم به رنگها اضافه می شود تا از واکنش خشک کن با اکسیژن (اتمسفر) با اتصال اکسیژن جلوگیری کند. ضد رویه MEKO به دلیل خواص آن در جلوگیری از تشکیل لایه پوست روی رنگ ها در هنگام نگهداری شناخته شده است که اهمیت آن را در صنعت رنگ نشان می دهد. علاوه بر این، دوام و مقاومت پوشش ها را در برابر عوامل جوی و حملات شیمیایی بهبود می بخشد.

مکانیسم اثر عامل ضد رویه MEKO در رنگ‌ها

جلوگیری از پوسته شدن رنگ به خشک شدن رنگ، یعنی به فرآیند پلیمریزاسیون اکسیداتیو و عملکرد عامل خشک کننده مربوط می‌شود. اگر بتوان پلیمریزاسیون رادیکال آزاد لایه رنگ و فعالیت عامل خشک کننده را کنترل کرد، می‌توان به اثر ضد پوستی یا ضد لایه دست یافت. با این حال، این کنترل باید بر اساس نیاز باشد و نمی‌تواند بر سرعت خشک شدن لایه رنگ و عملکرد و کیفیت پوشش تأثیر بگذارد.

کنترل فعالیت عامل خشک کننده اصلی کبالت یا منگنز می‌تواند پوسته شدن را به تاخیر بیاندازد یا از آن جلوگیری کند. عوامل ضدلایه حاوی گروه‌های اکسیم (متیل اتیل کتوکسیم) می‌توانند با خشک‌کن‌های فعال کبالت واکنش شیمیایی بدهند که به طور موقت خشک‌کننده‌های کبالت را غیرفعال کنند. غیر فعال شدن نمک کبالت، اثر خشک شدن رنگ را از بین می‌رود.

از آنجا که عامل ضد پوسته فشار بخار بالایی دارد و بسیار فرار است، بخار تولید شده فضای داخل مخزن را پر می‌کند و سطح فیلم رنگ را از هوا جدا می‌نماید و به عنوان یک مانع اکسیژن عمل می‌کند.

 به عبارت دیگر، جذب اکسیژن، تولید پراکسید و تجزیه پراکسید در فرآیند اکسیداسیون نمی‌‌تواند اتفاق بیفتد، بنابراین از پوسته شدن رنگ جلوگیری می‌کند. پس از تشکیل لایه رنگ، با تبخیر حلال‌ها، ترکیبات اکسیم(متیل اتیل کتوکسیم) با فشار بخار بالاتر به سرعت تبخیر می‌شوند، کمپلکس متلاشی و نمک کبالت فعالیت خودش را شروع و به عنوان کاتالیزور خشک کننده عمل می‌نماید و باعث پلیمریزاسیون اکسیداتیو سریع لایه رنگ می‌شود. علاوه بر این، ترکیبات اکسیم (ضدرویه MEKO) می‌توانند نقشی مشابه به عنوان عوامل خشک کننده مانند نمک‌های منگنز و نمک‌های آهن ایفا کنند.

سایر کاربردها

یکی دیگر از زمینه‌های کاربردی ضدرویه MEKO در صنعت چسب است. از آن به عنوان کاتالیزور برای تسریع فرآیند پخت و بهبود استحکام چسب استفاده می‌شود. این ماده در ترکیب سیلیکون مصرف می‌شود تا مقاومت استثنایی سیلیکون را در برابر آب و گرما بالا ببرد.

همچنین در صنعت پلاستیک ضد رویه MEKO به ویژه در تولید پلی یورتان‌ها کاربرد دارد. این ماده به عنوان یک تثبیت کننده برای جلوگیری از اکسید شدن پلی یورتان‌ها و افزایش دوام آنها عمل می‌کند.

همچنین متیل اتیل کتوکسیم در تعدادی از آفت‌کش‌ها، از جمله نگهدارنده‌های چوب و رنگ‌های ضد رسوب دریایی، درزگیرهای سیلیکونی و جوهرهای چاپ، به عنوان یک بازدارنده خوردگی (برای جلوگیری از خوردگی) در بویلرهای صنعتی و سیستم‌های تصفیه آب استفاده می‌شود.

انواع مواد ضد رویه

سه نوع اصلی از عوامل ضد رویه در بازار وجود دارد که شامل ترکیبات فنلی، ترکیبات تیول و ترکیبات اکسیم است که در این میان ترکیبات اکسیم کمترین عوارض را دارند. در بین ترکیبات اکسیم، متیل اتیل کتوکسیم بهترین عملکرد را دارد، لذا MEKO  متداولترین ANTI-SKINNING  موجود در ایران است که کاربرد زیادی در صنایع گوناگون دارد.

 سایر مواد کمکی ضد لایه مانند سقز، دیپانتن و غیره با وجود اینکه اثرات ضد پوستی خاصی دارند، به راحتی باعث زرد شدن لایه رنگ می‌شوند. برای خرید و یا استعلام قیمت انواع مواد شیمیایی، حلال‌‌ها، افزودنی‌های شیمیایی و ضد رویه MEKO می‌توانید با متخصصان گروه صنعتی پارس خورشید تماس حاصل نمایید.